Olur da bir gün Çin'e giderseniz ya da çoktan gitmişseniz, döndüğünüzde "böcek mi yedin?"sorusudan sonra size en çok sorulacak olan soruyu açıklıyorum: "Çin Seddi'ne çıktın mı?"
Bu uydudan bile görülebilen muazzam yapıyı bilmeyen kalmadığından, Çin dediğiniz anda görülecek yerler listesinde en ön sırada Çin Seddi geliyor. Çin Seddi sadece biz yabancı ülkelerden gelen turistler için değil, yerli turistler için de gidilmesi çok önemli bir yer.
O kadar ki Çinlilerin şöyle de bir lafı var: 不到长成、非好汉！(tonlamasız pinyin: bu dao chang cheng, fei hao han) (kabaca Türkçesi: Çin Seddine gitmemiş olan, iyi ya da doğru dürüst bir Han - Çinli manasında - değildir)
Peki Çin Seddi'nin yazımızla, yani Beijing ile ne ilgisi var?
Çünkü her yerde gördüğünüz Çin Seddi fotoğrafları orada çekiliyor, en çok oradaki sed ziyaret ediliyor.
Çin Seddi devasa uzunlukla kocaman bir yapı. Bu duvarlar ve duvarları koruyan kaleler Çin'i bir noktadan başlayarak sarıyor, sonra denize kadar aralıksız ilerliyor. Yer yer çökmüş duvarlar olsa da, yapının çoğunluğu ayakta. Siz bu yapıyı duvarın geçtiği diğer şehirlerde de duvarın şehre yakın ve ziyarete açık kısımlarına giderek ziyaret edebiliyorsunuz.
Ama artık sembolleştiğinden herkes Çin Seddi'ne sadece başkent Pekin'de gidebileceklerini sanıyorlar ya da Pekin'e en yakın ziyarete açık bölümü, manzrası daha güzel olduğundan, tercih ediyorlar. Dolayısıyla Pekin dendi mi akla ilk Çin Seddi geliyor. Peki başka gezilecek yer yok mudur Pekin'de? Olmaz olur mu, buyurun Pekin'de gezilecek yerleri tek tek inceleyelim:
Yukarıda Çin Seddi'nin çok uzun ve birçok farklı şehre uğrayan bir yapı olduğundan bahsetmiştik. Bu yapı başkent Pekin'in yakınlarından da geçiyor ve Badaling yapının ziyarete açık ve şehre yakın bölmelerinden yalnızca bir tanesi.
Peki o halde neden Badaling'e gitmeli?
1) Bu bölme tepede yer aldığından sedde çıktığınızda muazzam bir dağ manzarası sarıyor sizi. Bu dağlarda yılan gibi kıvrılan seddin geri kalanını da görebiliyor, fotoğrafını çekebiliyorsunuz.
2) Bu bölmeye tren var, ulaşım oldukça ucuza geliyor.
Ne yazık ki çok popüler olduğundan bu bölüm inanılmaz kalabalık. Güneşin altında gezmek istediğiniz kadar gezebiliyor, ilerleyebiliyorsunuz, ama bu bol yokuşlar, merdivenler ve her köşede fotoğraf çektiği için bir türlü ilerlemek bilmeyen yerel turistler demek. O yüzden özel turla başka bölmelere (mesela Mutianyu) de gidebilirsiniz, insansız ve rahat olacaktır. Fakat tabi manzara aynı olmayacaktır.
(bu binalar ofis mi, sınıf mı, yoksa artık kullanılmıyor mu bilmiyorum, yine de kampüste böyle bir görüntü de ayrı güzel, kim bilir kaç yıllıktır şu bina mesela)
(böyle kampüsümüz oldu da biz mi okumadık esprisi yapılacak kalitede bir bahçe var karşımızda)
Bu uydudan bile görülebilen muazzam yapıyı bilmeyen kalmadığından, Çin dediğiniz anda görülecek yerler listesinde en ön sırada Çin Seddi geliyor. Çin Seddi sadece biz yabancı ülkelerden gelen turistler için değil, yerli turistler için de gidilmesi çok önemli bir yer.
O kadar ki Çinlilerin şöyle de bir lafı var: 不到长成、非好汉！(tonlamasız pinyin: bu dao chang cheng, fei hao han) (kabaca Türkçesi: Çin Seddine gitmemiş olan, iyi ya da doğru dürüst bir Han - Çinli manasında - değildir)
Peki Çin Seddi'nin yazımızla, yani Beijing ile ne ilgisi var?
Çünkü her yerde gördüğünüz Çin Seddi fotoğrafları orada çekiliyor, en çok oradaki sed ziyaret ediliyor.
Çin Seddi devasa uzunlukla kocaman bir yapı. Bu duvarlar ve duvarları koruyan kaleler Çin'i bir noktadan başlayarak sarıyor, sonra denize kadar aralıksız ilerliyor. Yer yer çökmüş duvarlar olsa da, yapının çoğunluğu ayakta. Siz bu yapıyı duvarın geçtiği diğer şehirlerde de duvarın şehre yakın ve ziyarete açık kısımlarına giderek ziyaret edebiliyorsunuz.
Ama artık sembolleştiğinden herkes Çin Seddi'ne sadece başkent Pekin'de gidebileceklerini sanıyorlar ya da Pekin'e en yakın ziyarete açık bölümü, manzrası daha güzel olduğundan, tercih ediyorlar. Dolayısıyla Pekin dendi mi akla ilk Çin Seddi geliyor. Peki başka gezilecek yer yok mudur Pekin'de? Olmaz olur mu, buyurun Pekin'de gezilecek yerleri tek tek inceleyelim:
Çin Seddi 长城 (Badaling 八达岭)
Yukarıda Çin Seddi'nin çok uzun ve birçok farklı şehre uğrayan bir yapı olduğundan bahsetmiştik. Bu yapı başkent Pekin'in yakınlarından da geçiyor ve Badaling yapının ziyarete açık ve şehre yakın bölmelerinden yalnızca bir tanesi.
Peki o halde neden Badaling'e gitmeli?
1) Bu bölme tepede yer aldığından sedde çıktığınızda muazzam bir dağ manzarası sarıyor sizi. Bu dağlarda yılan gibi kıvrılan seddin geri kalanını da görebiliyor, fotoğrafını çekebiliyorsunuz.
2) Bu bölmeye tren var, ulaşım oldukça ucuza geliyor.
Ne yazık ki çok popüler olduğundan bu bölüm inanılmaz kalabalık. Güneşin altında gezmek istediğiniz kadar gezebiliyor, ilerleyebiliyorsunuz, ama bu bol yokuşlar, merdivenler ve her köşede fotoğraf çektiği için bir türlü ilerlemek bilmeyen yerel turistler demek. O yüzden özel turla başka bölmelere (mesela Mutianyu) de gidebilirsiniz, insansız ve rahat olacaktır. Fakat tabi manzara aynı olmayacaktır.
Kullandığım fotoğraf makinesinin kalitesi düşük olunca, bahsettiğim manzarayı fotoğraflarda tam paylaşamadım, ama açık ve güneşli bir günde ufka doğru kıvrıla kıvrıla dağları aşan bir Çin Seddi manzarası Badaling'de sizleri bekliyor.
(Pek de) Yasak (olmayan) Şehir
(meydandan Yasak Şehir girişi görünümü, ortadaki Mao Ze Dong resmi, yanlarda da Çince "Çin Halk Cumhuriyeti Yüz Yıl Yaşasın Hep Güçlü Kalsın" gibi yazılar yazmışlar)
"The Curse of the Golden Flower" filminden Çin filmleri yazımızda bahsetmiştik. İzlemediyseniz linkteki fragmanda olaylarn geliştiği saray aslında burası. Filmdeki gibi zengince döşenmiş muhteşem bi saray değil artık, eski düzen bozulduğunda halk tarafından içindeki her şey yağmalanmış. Ama olsun, binalar, birinden diğerine çıkan iç içe geçmiş avlular hala sağlam. Ming Hanedanlığı döneminde yapılmış olan saray, hala tüm ihtişamıyla ayakta.
Yalnız şöyle bir noktaya dikkat etmekte fayda var: diğer bir ünlü turistik mekan olan Tiananmen, Yasak Şehrin hemen önünde. Fakat burası ünlü bir meydan ve yasak şehirden ayrı bir yer. Olur da Tiananmen akşam geç saatlere açık, ziyaret edebilirsiniz derlerse bilin ki burada meydandan bahsediyorlar.
Yukarıdaki fotoğraflardaki Yasak Şehre belli bir saatten sonra ziyaretçi kabul edilmiyor. Bu iki mekan birbirine çok yakın olduğundan, gittiğinizde ikisini de aradan çıkarmak isterseniz Yasak Şehir ziyaretçi saatleri içerisinde gitmeye özen gösterin. Yazıyı yayınladığım tarihte bu saatler 08:30-15:30 arası görünüyor, fakat siz gitmeden tekrar bir kontrol edin. Kış ve yaz saatleri farklı olabiliyor.
Yasak Şehir çıkışında arka sokaklarda biraz yürümenizi tavsiye ederim, çok güzel farklar ve mekanlar var. Mesela aşağıdakileri Yasak Şehir çıkışında çektik.
06:30-18:00 arası ziyaretçilere açık olan bu mekan aslında bir park. Saray Kunming Gölü'nün kıyısında ve devasa boyutlarda da bir bahçesi var. Siz burayı ziyaret ettiğinizde yazın kayıklarla gölde gezintiye çıkarak manzaranın tadını çıkarabilir ya da kışın buz tutan gölde buz pateni yapabilirsiniz.
Çin Seddi, Yasak Şehir, Tiananmen Meydanı gibi olmazsa olmazlarda kalabalıklardan bunalan Beijing ziyaretçileri için zihnen ve bedenen dinlenmelik bir yer.
800 yılı aşkın zamandır ayakta duran bu yapı 12. yüzyılın başınca inşaa edilmiş. Bahçe, içindeki köprüler, göl kıyısındaki söğüt ağaçları birleşinde öyle güzel, öyle huzurlu bir yere dönüşüyor ki kafa dinlemek isteyen bir kralın neden buraya çekildiğini insan hemencecik anlayıveriyor.
Krala ait ve yalnızca soylu kişiler ile hizmetkarlarının girebildiği bu huzur dolu mekan, yönetim sistemi değiştikten sonra 1924 yılında bir imparatorluk bahçesinden çıkarılıp halka arz ediliyor.
(böyle değerli tarihi bir mekan, fotoğraf çekimlerine de ev sahipliği yapıyor sürekli, biz de bir çekime denk geldik)
Büyük bir bahçe içerisine yerleştirilmiş ve hemen hemen her şeyin daire şeklinde olduğu bu tapınak, gökyüzü yani Tanrılarla iletişimi simgeliyor. O kadar ki tapınağın asıl binası da yuvarlak ve çatısı da masmavi.
Tapınaktaki dua edilen kısım ise öyle ince, öyle detayl dekorlara sahip ki boyut olarak küçük de olsa dakikalarca bu desenleri inceleyebiliyor, tek tek bunları nasıl yaptıklarını merak ediyorsunuz.
Elbette her ayrıntıda Çinlilerin kutsal olarak benimsedikleri ve Tanrısal bir bilgeliğe sahip olduğuna inandıkları ejderha desenleri ile süslemeri de var.
Yine şehrin merkezinde yer alan tapınak yalnızca birkaç saatte gezilebildiğinden, Yasak Şehir ya da Tiananmen öncesi gidilesi bir mekan.
Pekin'e geldiniz, baktınız her an buram buram tarih kokuyor. Tüm bu tarihi mekanları gezdikten sonra, insan elbette biraz tarih araştırması yapıyor. İyi güzel, geçmişte Çin böyleymiş tamam da günümüzdeki nasıl peki? İşte 798 Sanat Bölgesi bu soruya cevap sunuyor.
Ufak tefek sanat atölyelerinin, galerilerin, sayısız heykelin orada burada durduğu 798, Pekin'in daha modern ve bambaşka bir yönünü gözler önüne seriyor. Sergilerde hem geleneksel hem de modern eserler varken, etrafta da sürekli olarak bir fotoğraf çekimi var.
Heykeller sergi alanlarında değil atölyeler arasındaki köhne sokaklarda çıkıyor karşınıza. Beğendiğiniz atölyelere gidiyor, eserlere bakıyor, sonra birini beğeni almak istiyorsunuz. Bir bakıyorsunuz sanatçı kasada duran amcaymış.
(telif hakları nedeniyle galerideki eserlerin fotoğraflarını çekmedik, gidin görün hatta satın alın, sanat kazansın)
O kadar dolu dolu bir yer ki, yoruluyor ama eve dönmek istemiyorsunuz ve sokaklar arasındaki bir kafeye giriyorsunuz. Birisi gitar çalıyor ve sizin Türkiye'den geldiğinizi öğrenince ufak bir Türkçe ezgi de katıyor şarkılarına. Etraftaki herkes ya çok genç ve sanata hevesli, ya da yıllardır oradaki atölyelerden birinde çalışan bir sanatçı.
Pek turist de yok ortalıkta. Sanki Pekin halkının dış dünyadan, turistik kalabalıklardan özenle sakladığı bir cevherin tam ortasındasınız.
Yukarıda gördüğünüz sanayi bölgesi gibi görünen yerlerdeki binaların da yarısından fazlası ya sanat atölyesi ya da sergi alanı. O borular ise bilerek mi yapılmış yoksa gerçekten boru işlevi gören normal borular mı bilemiyoruz.
Pekin'de nerelere gitmeli, nereleri gezmeli konulu yazımızı burada, sanat sokaklarından hemen sonra noktalıyoruz. Daha bir sürü gezilesi mekan var, belki daha sonra birkaç yer daha ekleriz. Ama siz vaktiniz varsa gezebildiğiniz her yeri gezdikten sonra öylesine bir sokak yürüyüşüne de çıkın bizce. Hangi arka sokakta hangi cevherle karşılaşacağınızı kimse bilemez çünkü :)
Yalnız şöyle bir noktaya dikkat etmekte fayda var: diğer bir ünlü turistik mekan olan Tiananmen, Yasak Şehrin hemen önünde. Fakat burası ünlü bir meydan ve yasak şehirden ayrı bir yer. Olur da Tiananmen akşam geç saatlere açık, ziyaret edebilirsiniz derlerse bilin ki burada meydandan bahsediyorlar.
Yukarıdaki fotoğraflardaki Yasak Şehre belli bir saatten sonra ziyaretçi kabul edilmiyor. Bu iki mekan birbirine çok yakın olduğundan, gittiğinizde ikisini de aradan çıkarmak isterseniz Yasak Şehir ziyaretçi saatleri içerisinde gitmeye özen gösterin. Yazıyı yayınladığım tarihte bu saatler 08:30-15:30 arası görünüyor, fakat siz gitmeden tekrar bir kontrol edin. Kış ve yaz saatleri farklı olabiliyor.
(deprem olursa ülkecek buraya sığınıyorlar herhalde, bu nasıl bir kalınlıktır?)
Yasak Şehir çıkışında arka sokaklarda biraz yürümenizi tavsiye ederim, çok güzel farklar ve mekanlar var. Mesela aşağıdakileri Yasak Şehir çıkışında çektik.
(Saray çıkışındaki göl manzaralı mini saray?)
(Saray çıkışı turistik eşya satıcılarına dikkat, aynıları Çin Seddi çıkışında birkaç kat daha ucuz)
(eskilerden kalma taş duvarlar, aynı taşlarla yapılan binalara ise Hutong deniyor)
(adeta bir vintage telefon, hipster arkadaşları buraya alalım)
Tiananmen Square 天安门广场
Hani Ankara'ya gidersiniz de her köşede bir bakanlık görürsünüz ya, Pekin de bir başkent olarak aynen öyle. Yalnız burada sadece hanedanlık dönemlerine ait yapılar değil günümüzde hala kullanılmakta olan yönetim binaları da var.
Tiananmen da hem Yasak Şehri'n önündeki tarihi mekan olarak hem de civarındaki resmi binalarla oldukça önemli bir yer.
O kadar ki üstü bu meydanın girişleri askerlerce korunmakta. Arkada hemen girişine Mao Ze Dong resimleri asılı Yasak Şehir ve meydanın diğer taraflarında ise meclis gibi önemli binalar olan Tiananmen, Çin'in tarih boyunca nasıl bir değişimden geçtiğini çok net ortaya koyuyor.
Summer Palace 颐和园
(aşağıda bizim çektiğimiz fotoyla bu yukarıdaki internetten aldığım foto karşılaştırılınca hayaler-gerçekler esprisi gibi görünse de, Pekin'de gezicek yer bırakmadıysanız uğramanız gereken bir yer burası)
Merkezdeki asıl saraydan sonra bir de yaz sarayını ziyaret ederek yüzyıllar boyunca önemini korumuş bu tarihi şehre hakkını vermek lazım. Yiheyuan yani Yaz Sarayı da şehrin biraz dışında kalsa da, gezilecek güzel bir yer.
(bizim kamera pek güzel çekememiş, hava da kapalıydı, ama işte o tepedeki yapı saray oluyor, siz soylu olmayan sıradan insanlar sarayı değil bahçesini geziyorsunuz, sallar da kiralık bu arada)
06:30-18:00 arası ziyaretçilere açık olan bu mekan aslında bir park. Saray Kunming Gölü'nün kıyısında ve devasa boyutlarda da bir bahçesi var. Siz burayı ziyaret ettiğinizde yazın kayıklarla gölde gezintiye çıkarak manzaranın tadını çıkarabilir ya da kışın buz tutan gölde buz pateni yapabilirsiniz.
Çin Seddi, Yasak Şehir, Tiananmen Meydanı gibi olmazsa olmazlarda kalabalıklardan bunalan Beijing ziyaretçileri için zihnen ve bedenen dinlenmelik bir yer.
800 yılı aşkın zamandır ayakta duran bu yapı 12. yüzyılın başınca inşaa edilmiş. Bahçe, içindeki köprüler, göl kıyısındaki söğüt ağaçları birleşinde öyle güzel, öyle huzurlu bir yere dönüşüyor ki kafa dinlemek isteyen bir kralın neden buraya çekildiğini insan hemencecik anlayıveriyor.
Krala ait ve yalnızca soylu kişiler ile hizmetkarlarının girebildiği bu huzur dolu mekan, yönetim sistemi değiştikten sonra 1924 yılında bir imparatorluk bahçesinden çıkarılıp halka arz ediliyor.
Temple of Heaven 天坛
İngilizce'ye "Cennet Tapınağı" olarak çevrilmiş olan bu tapınak, aynı zamanda Gök Tapınağı olarak da çevrilebilmektedir, çünkü Çince'deki "gök" anlamına gelen "tian" kelimesi Tanrılar Katı anlamına da gelmektedir.
Büyük bir bahçe içerisine yerleştirilmiş ve hemen hemen her şeyin daire şeklinde olduğu bu tapınak, gökyüzü yani Tanrılarla iletişimi simgeliyor. O kadar ki tapınağın asıl binası da yuvarlak ve çatısı da masmavi.
Tapınaktaki dua edilen kısım ise öyle ince, öyle detayl dekorlara sahip ki boyut olarak küçük de olsa dakikalarca bu desenleri inceleyebiliyor, tek tek bunları nasıl yaptıklarını merak ediyorsunuz.
Yine şehrin merkezinde yer alan tapınak yalnızca birkaç saatte gezilebildiğinden, Yasak Şehir ya da Tiananmen öncesi gidilesi bir mekan.
798 Art Zone 798艺术区
Çoğu Pekin rehberinde olmayan bir yer de ekledik tanıtım yazımıza: 798 Sanat Bölgesi. Çok çılgın bir isim, değil mi? Öndeki sayılar da Çinlilerin sayı aşkını çok güzel anlatıyor, yoksa başka kim bir bölgeyi sayıyla isimlendirirdi ki?Pekin'e geldiniz, baktınız her an buram buram tarih kokuyor. Tüm bu tarihi mekanları gezdikten sonra, insan elbette biraz tarih araştırması yapıyor. İyi güzel, geçmişte Çin böyleymiş tamam da günümüzdeki nasıl peki? İşte 798 Sanat Bölgesi bu soruya cevap sunuyor.
Ufak tefek sanat atölyelerinin, galerilerin, sayısız heykelin orada burada durduğu 798, Pekin'in daha modern ve bambaşka bir yönünü gözler önüne seriyor. Sergilerde hem geleneksel hem de modern eserler varken, etrafta da sürekli olarak bir fotoğraf çekimi var.
(yakalandık, bizim onları çektiğimizi görünce onlar da bizi çekti, sanat içinde sanat, sanatception)
(telif hakları nedeniyle galerideki eserlerin fotoğraflarını çekmedik, gidin görün hatta satın alın, sanat kazansın)
O kadar dolu dolu bir yer ki, yoruluyor ama eve dönmek istemiyorsunuz ve sokaklar arasındaki bir kafeye giriyorsunuz. Birisi gitar çalıyor ve sizin Türkiye'den geldiğinizi öğrenince ufak bir Türkçe ezgi de katıyor şarkılarına. Etraftaki herkes ya çok genç ve sanata hevesli, ya da yıllardır oradaki atölyelerden birinde çalışan bir sanatçı.
Pek turist de yok ortalıkta. Sanki Pekin halkının dış dünyadan, turistik kalabalıklardan özenle sakladığı bir cevherin tam ortasındasınız.
Yukarıda gördüğünüz sanayi bölgesi gibi görünen yerlerdeki binaların da yarısından fazlası ya sanat atölyesi ya da sergi alanı. O borular ise bilerek mi yapılmış yoksa gerçekten boru işlevi gören normal borular mı bilemiyoruz.
Pekin'de nerelere gitmeli, nereleri gezmeli konulu yazımızı burada, sanat sokaklarından hemen sonra noktalıyoruz. Daha bir sürü gezilesi mekan var, belki daha sonra birkaç yer daha ekleriz. Ama siz vaktiniz varsa gezebildiğiniz her yeri gezdikten sonra öylesine bir sokak yürüyüşüne de çıkın bizce. Hangi arka sokakta hangi cevherle karşılaşacağınızı kimse bilemez çünkü :)
BONUS: Sağanak yağmur sonrası Pekin sokakları ve Pekin Üniversitesi kampüsünden birkaç kare
(bu binalar ofis mi, sınıf mı, yoksa artık kullanılmıyor mu bilmiyorum, yine de kampüste böyle bir görüntü de ayrı güzel, kim bilir kaç yıllıktır şu bina mesela)
