大家好！最近怎么样？
Bu yazımızın, daha doğrusu yazı dizimizin, konusu Çin'de sosyal medya. Bu konuda çok soru aldığımız için özellikle bir yazı yazmak istedik. Belki aklından niye bu konuda soru aldığımızı merak ediyorsundur. Sonuçta sosyal medya tüm dünya tarafından kullanılan Facebook, Twitter vs. değil mi? Değil. Yani, tabi bu uygulamalar herkes tarafından biliniyor ama, Çin'in durumu biraz farklı. Şöyle ki, Çin kendi interneti üzerinde sansür uyguluyor. Bunun birçok sebebi var ve hepsi de politik, bu nedenle biz hiçbirine girmiyor, yazımıza devam ediyoruz.
Tüm ülkenin interneti sansürlendiği için Anakara Çin'den internete girdiğinde Facebook, YouTube, Twitter, Gmail, Whatsapp ya hiç açılmıyor ya da aşırı derecede yavaş çalışıyor, çünkü sen bir sayfa açtığında önce birileri o sayfayı tarıyor, kontrol ediyor, sen ancak ondan sonra sayfayı açabiliyorsun. Tabi bazen yasaklar kaldırılıyor, bazen de Amerika-Çin ilişkileri kötüleşince birden yasak geliveriyor, mesela en son Twitter yasak yedi.
Her bir uygulama ve siteyi tür olarak 3 gruba ayırdık ve çok uzun olacağı için her grubu ayrı yazıda inceleyeceğiz. Gruplar şöyle: 1 - Mesajlaşma, 2 - Video, 3 - Alışveriş
Bilmelisin ki buradakiler dışında milyonlarca uygulama ve site var, fakat biz sadece uzak bir köydeki yaşlı teyze ve amcaların bile haberi olacak kadar popüler olanları listeleyeceğiz. Köyde kimin interneti var deme, bir ara bir video izlemiştik, köydekiler internetten sebze-meyve satıyordu, şok olduk. Hatta köy bu şekilde kalkınmış, çünkü herkes şehre göç etmiş ve iş yokmuş falan. Neyse, işte listemiz:
Burada telefon numaranla değil kullanıcı numaranla ekleme yapabiliyorsun. Sana verilen kullanıcı adı otomatik olarak bir mail adresine dönüştüğünden bir de mail hesabın oluyor. Zaten diğer maillerin çok yavaş olacağından bu mail Çin içindeyken baya işine yarayacak. Bir de bu uygulama her bilgisayarda yüklü olarak geliyor, haliyle herkes uygulamada bir hesaba sahip. Okulundaki Öğrenci İşleri bile sana buradan yazabiliyor, haberin olsun.
Ha, unutmadan, QQ da bir sürü ek özellik sunuyor ve bizim en sevdiğimiz özellik QQ 音乐 yani müzik. Hemen ekleyelim, Spotify yokken QQ vardı! Müzik uygulamasını ayrıca indiriyorsun ve ne yazık ki çok yer kaplıyor, ama her şarkıda şarkı sözü açma özelliği var ve bizde Çince geliştirmek için süper bir özellik bu. Böylece sana her yer karaoke.
Bir de, Marvel bazı filmlerinde (mesela Venom) karakterlerini QQ kullanıyormuş gibi gösterip reklam yapıyor. Filmlerde resimdeki pengueni gördüysen bil ki birileri ya sağlam reklam almış ya da yapımcılar Çin seyircisine filmi beğendirme uğraşı içinde. Malum, her Çinli bir kere filme gitse...
NOT: Evet bu yasaklı siteleri kullanan Çinliler var, hem de Çin'den giriyorlar. Biliyoruz, çünkü biz de girdik. E bize yasak değil miydi peki? Yasaktı, biz proxy ayarlarını değiştirmek için paramız olmadığında reklamlı ücretiz uygulamalar kullandık, paramız olunca da yıllık 100 dolar gibi bir rakamla proxy ayarlarını yeri geldi Japonya yeri geldi Amerika yaptık, değiştirdik, internet hızımızı arttırdık ve her siteye girebilir olduk. Bunu istese Çinliler de yapar, evet yapan var, ama onlar nete mesela yurttan giriyorlarsa proxy kullandıklarını görüyormuş birileri ve sıkıntı olabiliyormuş. Bir de yedi sülalesi Facebook kullanmayan biri, yabancı arkadaşı yoksa niye Facebook açsın ki? Eksikliğini hissetmedikleri için ne Facebook ne de WhatsApp kullanıyolar.
Yeni yazılarda görüşmek üzere, 拜拜哦！
Tüm ülkenin interneti sansürlendiği için Anakara Çin'den internete girdiğinde Facebook, YouTube, Twitter, Gmail, Whatsapp ya hiç açılmıyor ya da aşırı derecede yavaş çalışıyor, çünkü sen bir sayfa açtığında önce birileri o sayfayı tarıyor, kontrol ediyor, sen ancak ondan sonra sayfayı açabiliyorsun. Tabi bazen yasaklar kaldırılıyor, bazen de Amerika-Çin ilişkileri kötüleşince birden yasak geliveriyor, mesela en son Twitter yasak yedi.
Her bir uygulama ve siteyi tür olarak 3 gruba ayırdık ve çok uzun olacağı için her grubu ayrı yazıda inceleyeceğiz. Gruplar şöyle: 1 - Mesajlaşma, 2 - Video, 3 - Alışveriş
Bilmelisin ki buradakiler dışında milyonlarca uygulama ve site var, fakat biz sadece uzak bir köydeki yaşlı teyze ve amcaların bile haberi olacak kadar popüler olanları listeleyeceğiz. Köyde kimin interneti var deme, bir ara bir video izlemiştik, köydekiler internetten sebze-meyve satıyordu, şok olduk. Hatta köy bu şekilde kalkınmış, çünkü herkes şehre göç etmiş ve iş yokmuş falan. Neyse, işte listemiz:
1. Grup: Mesajlaşma
Bu kategori bizim en sevdiğimiz uygulamaları içeriyor. Ne yazık ki WhatsApp buradaki uygulamalarla karşılaştırıldığı zaman biraz... kötü bir uygulama. Üzgünüz, Çinliler (sansürü bırakırlarsa) bu konuda herkesten daha iyiler.
1.1. Wechat 微信
Aklından "WhatsApp ile aynı şey işte" diye geçiyorsa, sana diyeceklerimiz var. Evet, Wechat ülkedeki en popüler mesajlaşma uygulaması, ama WhatsApp gibi değil kesinlikle, çünkü burada sadece mesajlaşma yok. Bu uygulama WhatsApp, Facebook karışımı ve çok daha fazlası. Mesajlaşma, fotoğraf paylaşma (kısa süreli "hikaye" gibi de var Wechat profilinde biriken Facebook sayfası benzeri bir zaman tünelin de var), oyun (Wechat üzerinde ekli arkadaşların o oyunu oynuyorsa ilerlemelerini görebiliyorsun) ve para transferi gibi pek çok özellik var. O kadar iyi bir sistem kurmuşlar ki Çin'de çoğu kişi yanlarında cüzdan olmadan dışarı çıkıp bakkalda bile Wechat üzerinden QR kodu tarayarak ödeme yapabiliyor. Hatta masaya gelen hesabı Alman usulü ödemek için herkesin belli bir miktarı ayrı ayrı ödeyebilmesi ya da mesaj üzerinden arkadaşlarına bayram harçlığı yollayabilmen gibi bir sürü özellik de var. Böyle bir uygulamanın ve tüm bu harika özelliklerin Çin dışında olmamasından Çince içerik üreten Fransız arkadaşımız da rahatsız olmuş O kadar ki Fransa'dayken cüzdanını unuttuğu bir gün "bu nedir ya hiçbir yerde QR ile ödeme yok" diyerek şu videoda Çince dert yanıyor.
1.2. Tencent QQ
Wechat kadar kullanışlı ve özellikli olmasa da tuhaftır bu uygulama da aşırı popüler, ama şöyle bir karşılaştırma yapabiliriz: Wechat telefonda, QQ bilgisayarda mesajlaşmak için. Yine olayı basitleştirip bu uygulamayı MSN Messenger gibi düşünebiliriz, ama bizce bu onun çok daha iyi bir versiyonu. Hayır, Çinliler bize komisyon ödemiyor.
Burada telefon numaranla değil kullanıcı numaranla ekleme yapabiliyorsun. Sana verilen kullanıcı adı otomatik olarak bir mail adresine dönüştüğünden bir de mail hesabın oluyor. Zaten diğer maillerin çok yavaş olacağından bu mail Çin içindeyken baya işine yarayacak. Bir de bu uygulama her bilgisayarda yüklü olarak geliyor, haliyle herkes uygulamada bir hesaba sahip. Okulundaki Öğrenci İşleri bile sana buradan yazabiliyor, haberin olsun.Ha, unutmadan, QQ da bir sürü ek özellik sunuyor ve bizim en sevdiğimiz özellik QQ 音乐 yani müzik. Hemen ekleyelim, Spotify yokken QQ vardı! Müzik uygulamasını ayrıca indiriyorsun ve ne yazık ki çok yer kaplıyor, ama her şarkıda şarkı sözü açma özelliği var ve bizde Çince geliştirmek için süper bir özellik bu. Böylece sana her yer karaoke.
Bir de, Marvel bazı filmlerinde (mesela Venom) karakterlerini QQ kullanıyormuş gibi gösterip reklam yapıyor. Filmlerde resimdeki pengueni gördüysen bil ki birileri ya sağlam reklam almış ya da yapımcılar Çin seyircisine filmi beğendirme uğraşı içinde. Malum, her Çinli bir kere filme gitse...
1.3. Weibo
Weibo güncel konuları takip edebileceğin, fenomenlere "like" atabileceğin... tamam bu baya Twitter, pek bir olayı yok, kabul. Yine de işin içine Çince girince güncel konuları takip edebileceğin daha iyi bir site yok. Malum Twitter da yasaklı, haliyle bir Weibo var elinde. Bence burada aç kendine bir hesap, takiple herkesi, her gün az az okuma yap, olay bitmiştir. Sen Çinceyi söktün arkadaşım, 恭喜发财、红包拿来！XDNOT: Evet bu yasaklı siteleri kullanan Çinliler var, hem de Çin'den giriyorlar. Biliyoruz, çünkü biz de girdik. E bize yasak değil miydi peki? Yasaktı, biz proxy ayarlarını değiştirmek için paramız olmadığında reklamlı ücretiz uygulamalar kullandık, paramız olunca da yıllık 100 dolar gibi bir rakamla proxy ayarlarını yeri geldi Japonya yeri geldi Amerika yaptık, değiştirdik, internet hızımızı arttırdık ve her siteye girebilir olduk. Bunu istese Çinliler de yapar, evet yapan var, ama onlar nete mesela yurttan giriyorlarsa proxy kullandıklarını görüyormuş birileri ve sıkıntı olabiliyormuş. Bir de yedi sülalesi Facebook kullanmayan biri, yabancı arkadaşı yoksa niye Facebook açsın ki? Eksikliğini hissetmedikleri için ne Facebook ne de WhatsApp kullanıyolar.
Yeni yazılarda görüşmek üzere, 拜拜哦！